Triệu chứng của nấm Phytophthora palmivora trên cây sầu riêng và cách xử lý

Nấm Phytophthora palmivora đã nổi lên như một trong những tác nhân nguy hiểm nhất đối với sầu riêng, gây ra các tổn thất lớn cả về năng suất lẫn chất lượng cây trồng. Hiểu rõ triệu chứng của nấm Phytophthora palmivora trên cây sầu riêng là nhiệm vụ quan trọng để giúp người nông dân kịp thời phát hiện và xử lý hiệu quả các vấn đề do nấm gây ra.

 

Đặc điểm của nấm Phytophthora palmivora

Phytophthora palmivora là một loại nấm thuộc lớp Oomycetes, nhóm sinh vật ký sinh bắt buộc, có khả năng gây bệnh trên nhiều loại cây trồng, bao gồm cacao, bơ, dừa và đặc biệt là sầu riêng. Loại nấm này phát triển mạnh mẽ trong điều kiện môi trường nóng ẩm, với nhiệt độ và độ ẩm cao thường thấy ở các vùng nhiệt đới như Đông Nam Á – khu vực tập trung phần lớn diện tích trồng sầu riêng.

 

Phytophthora palmivora tấn công cây trồng chủ yếu thông qua bào tử di động, phát tán nhờ nước, không khí và cả các vật trung gian như dụng cụ làm vườn hoặc động vật. Một khi đã xâm nhập vào cây sầu riêng, nấm có khả năng lây lan nhanh chóng, gây ra nhiều loại bệnh nghiêm trọng, khiến cây suy yếu và có thể dẫn đến chết cây nếu không được kiểm soát kịp thời.

Đọc thêm: Nấm Phytophthora Palmivora: Tìm hiểu về đặc điểm, ảnh hưởng và biện pháp quản lý

Biểu hiện của nấm Phytophthora palmivora trên cây sầu riêng

Nấm Phytophthora palmivora gây ảnh hưởng đến cây sầu riêng trên nhiều bộ phận, từ rễ cây, thân cây, lá cho đến quả. Các biểu hiện của bệnh thường rất đa dạng, tùy thuộc vào bộ phận bị nhiễm và mức độ lan tỏa của nấm. Sau đây là những biểu hiện phổ biến:

1. Bệnh thối rễ

 

Khi nấm Phytophthora palmivora tấn công rễ, một trong những dấu hiệu đầu tiên là rễ cây sầu riêng bị thâm đen, mềm nhũn và có mùi hôi thối. Tình trạng thối rễ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng của cây, dẫn đến hiện tượng héo rũ trên cây, đặc biệt vào những ngày nắng gắt. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, cây sầu riêng sẽ bị suy kiệt và chết.

2. Bệnh thối thân (chảy nhựa thân cây)

Bệnh thối thân, còn gọi là chảy nhựa thân cây, là một trong những biểu hiện điển hình và dễ nhận biết nhất của nấm Phytophthora palmivora. Trên thân cây, đặc biệt là phần gần gốc, xuất hiện các vết ố nước màu nâu hoặc đen. Khi bệnh tiến triển, các vùng bị ảnh hưởng bắt đầu chảy ra một chất nhựa màu nâu đen như màu cà phê. Lớp vỏ thân cây tại khu vực này dần bị hủy hoại, bong tróc ra, để lại các vết lở loét.

 

Tình trạng này làm cản trở sự lưu thông chất dinh dưỡng và nước trong cây, khiến cây suy yếu nhanh chóng. Nếu không được can thiệp, nấm có thể lan rộng và giết chết cả cây trong thời gian ngắn.

3. Bệnh thối quả

Hệ quả nghiêm trọng khác của Phytophthora palmivora là bệnh thối quả, đặc biệt phổ biến ở giai đoạn cây đang trong thời kỳ ra trái. Trên bề mặt vỏ quả sầu riêng, xuất hiện các vết ố nâu hoặc đen ẩm ướt.

 

Các vết bệnh này thường có xu hướng lan rộng nhanh chóng, ăn sâu vào phần thịt quả, khiến quả bị thối nát, mất giá trị thương mại. Đặc biệt, trong điều kiện môi trường ẩm ướt hoặc sau những trận mưa nhiều, các bào tử nấm dễ dàng phát tán và tăng tốc lây lan giữa các quả trên cùng một cây hoặc giữa các cây trong vườn.

Đọc thêm: Bệnh thối trái sầu riêng – Nguyên nhân và cách phòng trừ hiệu quả

4. Bệnh héo chết đọt

 

Nấm Phytophthora palmivora cũng có thể gây ra hiện tượng héo đọt, đặc biệt ở những đọt non và lá non. Các lá bị nhiễm bệnh ban đầu có hiện tượng úa vàng hoặc nâu, sau đó xoăn lại, khô héo và rụng. Hiện tượng này ảnh hưởng lớn đến khả năng quang hợp của cây, làm suy giảm sức khỏe tổng thể và khả năng sinh trưởng của cây.

Hậu quả từ sự nhiễm bệnh của nấm Phytophthora palmivora

Tác động của Phytophthora palmivora không chỉ dừng lại ở việc làm giảm năng suất và chất lượng quả sầu riêng mà còn gây ra những thiệt hại lớn đối với các nhà vườn và ngành kinh tế nông nghiệp.

Ở những vùng bị nhiễm nấm nặng, nguy cơ mất trắng cả vườn cây là hoàn toàn có thể xảy ra. Thậm chí, việc kiểm soát bệnh do nấm gây ra còn dẫn đến tình trạng phụ thuộc vào các loại thuốc hóa học, làm tăng chi phí sản xuất và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái.

Ngoài ra, sản phẩm sầu riêng bị ảnh hưởng bởi bệnh thối quả thường không đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng xuất khẩu, từ đó làm giảm giá trị thương mại và tác động trực tiếp đến uy tín của ngành hàng này trên thị trường quốc tế.

Phòng ngừa và xử lý

Trước những hậu quả nghiêm trọng mà Phytophthora palmivora gây ra, việc phòng ngừa và xử lý bệnh là ưu tiên hàng đầu. Quản lý đồng ruộng tốt, bao gồm việc thoát nước hiệu quả vào mùa mưa, tránh để vườn cây bị ngập úng là bước quan trọng để hạn chế sự phát triển của nấm. Ngoài ra, việc chọn lựa giống sầu riêng có khả năng chống chịu bệnh và bảo dưỡng cây trồng đúng kỹ thuật cũng đóng vai trò thiết yếu.

Trong trường hợp cây đã nhiễm bệnh, các biện pháp xử lý như cắt bỏ và tiêu hủy các bộ phận bị nhiễm bệnh, sử dụng thuốc trừ nấm đặc hiệu như các loại thuốc chứa hoạt chất Metalaxyl hoặc Phosphonate, cần được áp dụng sớm và đúng cách để ngăn chặn sự lây lan.

Đọc thêm: Thuốc đặc trị nấm Phytophthora trên cây sầu riêng

Kết luận

Nấm Phytophthora palmivora là một trong những mối nguy lớn đối với cây sầu riêng, và việc nhận biết sớm các biểu hiện của bệnh là chìa khóa để giảm thiểu tổn thất. Thông qua việc áp dụng các biện pháp quản lý tổng hợp và nắm vững kiến thức kỹ thuật, ngành trồng sầu riêng có thể kiểm soát hiệu quả dịch bệnh này, bảo vệ năng suất và chất lượng của loại trái cây đặc sản được yêu thích này.

Về lâu dài, sự kết hợp giữa nghiên cứu khoa học và thực tiễn sản xuất sẽ giúp người nông dân đối phó thành công với những thách thức từ thiên nhiên, mang lại sự bền vững cho ngành trồng trọt cây sầu riêng.